1.1

Tiendschuur

Het bruggenhoofd

Op 22 januari 1999 verschijnt de aanbestedingsaankondiging voor de restauratiewerken aan de

Tiendschuur. In april 1999 keurt de Vlaamse Regering de eerste restauratiepremies goed voor

fase 1 ( 21 mln bef) en de werken konden aanvatten medio september 1999. In december 1999 keurt Vlaams Minister voor Monumenten en Landschappen Johan

Sauwens opnieuw twee restauratiedossiers goed : tweede fase Tiendschuur ( 5,8 mio bef) en de abdijmolen (8,4 mio bef). Een Eerste EFRO dossier ( 1999) wordt goedgekeurd.

Toen in juni 2000 de werken aan de Tiendschuur stilvielen door het niet nakomen van de 

contractuele verplichtingen van de opdrachtgever, vroeg voorzitter Wim Van Lishout 

ondersteuning van gouverneur Hilde Houben-Bertrand en werd op 24 april 2001 de mecenaatsgroep “Bernardusgenootschap” opgericht : 20 Limburgse ondernemers verzamelen op Herkenrode onder voorzitterschap van gouverneur Hilde Houben-Bertrand en met ondersteuning van Pierre Verheyden en Wim Van Lishout.

Het waren Concentra NV, Fortis, Kinepolis, Lambert Geerkens, Jean Neven, Norbert Vanbroekhoven, Actief Interim, Nitto Europe, Holiday Inn, KBC Bank, Radson, ALZ,

Tessenderlo Chemie, Marmorith, Gijbels NV, Haesevoets NV, Democo, Slegers Algemene

Aannemingen.

Ze brengen 875.000 € (30 mio bef) samen voor de co-financiering van de restauratie fase 2 en 3, aangevuld wordt met 1 mln € (40 mio bef) subsidie van het EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling).

Op 19 april 2002 opende Vlaams Minister Paul Van Grembergen de Tiendschuur met een

Academische zitting. Herkenrode VZW beheert de Tiendschuur en organiseert onder meer de tentoonstellingen De Glasramen van Lichfield (2003); 200 jaar leven, wonen en werken (2004) en Smuk (2005). De annex van de Tiendschuur met stallingen werd opgeleverd op 30 januari 2004.

1.2

Vissershuisje

Werfplek-leren VDAB

VDAB werkte begin 2000 in het kader van de opleiding 'onderhoudsarbeider’ een dossier uit voor de heropbouw van her Vissershuisje en het brugje, met steun van de Stad Hasselt, de Werkwinkel, Afdeling natuur (nu ANB) en SVE (nu Herita vzw) 

Na goedkeuring van de bouwvergunning kunnen de VDAB cursisten begin juli 2001

aan de slag op de opleidingswerf. In drie jaar zullen ze de ruwbouw, afwerking en

omgevingswerken uitvoeren. 

137 (!) cursisten werden hierbij betrokken.

Op 24 april 2005 werd tijdens de Vlaanderendag het Vissershuisje ingehuldigd in

aanwezigheid van VDAB directeur Luc Lauryssens, VDAB opleidingscoördinator Marc

Cloostermans, Regionaal ANB directeur Filiep Cardoen

1.3

Tuiltermolen

Een lange, volgehouden strijd

 Op 1 juli 1999, enige tijd na de aankoop bezoekt Vlaams Bouwmeester Bob Van Reeth

de Tuiltermolen die, volgens de plannen van de toenmalige afdeling natuur, gebruikt zou worden als logistieke ruimte voor de buitendiensten. Architect Herman van Meer doet een  oriënterend onderzoek voor de restauratie van de Tuiltermolen. Omdat de latere ministers van Leefmilieu dit dossier niet als prioritair beschouwen, raakt dit dossier in de vergeethoek.

Maar in februari 2004 gaan de Afdeling Natuur Limburg van de Vlaamse Gemeenschap (nu

ANB (Agentschap voor Natuur en Bos)) en Herkenrode VZW besprekingen aan om

de hoeve te restaureren en , daarvoor de nodige financiële middelen te zoeken en ze nadien te herbestemmen als beheersboerderij voor het hele domein. Het project omvat het L

vormige hoofdgebouw met het woonhuis en aan weerszijden de stallen met de zolders.

Er was ook idee om het afzonderlijk staande molenhuis te restaureren en het plaatsen van een waterturbine mogelijk te maken. Deze visie paste in het samenwerkingsverband van het ANB en Herkenrode VZW, waarbij het landschapsonderhoud werd verzorgd in het kader van een sociaal economieproject.

'Invoegwerknemers' werden in dienst genomen dankzij een gecombineerde financiering van de Afdeling Tewerkstelling en het ANB van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Ze voerden beheerswerken uit zoals het onderhoud van akkers en weilanden, boomgaarden of snoeiwerken in samenwerking met een plaatselijke landbouwer.

De Vlaamse Milieumaatschappij - Afdeling Water - en het ANB, samen met Herkenrode VZW en het betrokken bedrijfsleven, onderzochten dan weer actief of een waterturbine kon geïnstalleerd worden op de Tuiltermolen die zou kunnen instaan voor de plaatselijke energiewinning.  Dit waterenergieproject op Tuiltermolen moet gezien worden als een onderdeel van een integraal inrichtingsproject van het watersysteem in de Demervallei i.f.v. de watermolen zelf, de vismigratie, de vernatting en waterberging maar het is vandaag nog niet gerealiseerd.

Een nieuwe mecenaatsinspanning drong zich op. Op 14 april 2005 lanceerde het Bernardusgenootschap van Herkenrode vzw een nieuwe oproep voor het Tuiltermolenproject. Op 25 mei 2005 was reeds een toezegging verkregen van het EFRO (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling). Op 18 juni 2006 werd architect Herman van Meer aangesteld en later op het jaar - na een administratieve uitputtingsslag - volgde de definitieve bevestiging en toezegging van de Vlaamse middelen uit het Mina–Fonds. Na een lange administratieve weg met heel wat hindernissen gaf toenmalig Vlaams Minister van Openbare werken, Energie en Leefmilieu Kris Peeters op 17 februari 2007 de officiële start voor de restauratiewerken aan de Tuiltermolen. Die duurden augustus 2008.

Op 20 december 2011 ondertekenden het Agentschap van Natuur en Bos van de Vlaamse Gemeenschap (ANB) en Herkenrode VZW een overeenkomst voor het gebruik van de gerestaureerde Tuiltermolenhoeve op de Herkenrodeabdijsite.

1.4

Bakhuis

Uniek op de site

De restauratie van het bakhuis aan de Tuiltermolen is een gelijkaardig project als het Vissershuisje maar op een

kleinere schaal. Opnieuw werkten diverse partners samen, waar onder VDAB, ANB, Stad Hasselt, Bouwunie Limburg en Knaepen Gevelreinigingen.

Tussen 2007 en 2010 participeerden meer dan 40

cursisten opnieuw in een VDAB-opleidingswerf op basis van een

restauratiedossier.

Het moeilijkste deel van de restauratie van het bakhuisje was de heropbouw van de koepel van de bakoven zelf met specifieke materialen en metseltechnieken. Hiervoor werd Gerrit Van den Dries als gastinstructeur door Bouwunie Limburg ingehuurd.